پیامبر اعظم

بعد از آن به نعمت باران پرداخته می گوید: و از آسمان آبی نازل کرد(وانزل من السماء ماء).

اما چه آبی ؟ حیات بخش، و زندگی آفرین ، و مایه همه آبادیها  وشالوده همه نعمتهای مادی.

جمله و انزل من السماء ماء بار دیگر این حقیقت را تاکید می کند که منظور از سماء در اینجا همان جو زمین است، زیرا می دانیم باران از ابرها وابرها از تراکم بخارهایی که در جو زمین پراکنده اند به وجود می آیند.

امام سجاد علی بن الحسین در تفسیر این آیه راجع به نزول باران از آسمان بیان جالبی فرموده است:خداوند باران را از آسمان نازل می کند تا به تمام قله های کوه ها ، تپه ها و گودالها وخلاصه تمام نقاط مرتفع وهموار برسد(وهمگی بدون استثنا سیراب گردند) و آن را دانه دانه و نرم وپی در پی گاهی به صورت دانه های درشت و گاهی قطره های کوچکتر قرار داد ، تا کاملا در زمین فرو رود، وسیراب گردد، و آن را به صورت سیلابی نفرستاد تا زمینها و درختان و مزارع و میوه های شما را بشوید و ویران کند.

سپس به نعمت آسمان می پردازد و میگوید: آسمان را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد(والسماء بناء) کلمه بناء با توجه به کلمه لکم بیانگر آن است که آسمان بر بالای سر شما بنا شده است، طبعا همچون سقف، این معنی به صورت صریحتری در جای دیگر آمده است وجعلنا السماء سقفا محفوظا: ما آسمان را سقف محفوظی قرار دادیم (انبیا32).شاید این تعبیر برای بعضی از کسانی که به وضع ساختمان آسمان وزمین از نظرهیات امروز آشنا هستند عجیب بیاید که این سقف چگونه است وکجاست؟ آیا این تعبیر، فرضیه هیات بطلمیوس را دایر به قرار گرفتن افلاک به روی هم همچون طبقات پوست پیاز در خاطره ها تداعی نمیکند ؟ ولی با توجه به توضیح زیر مطلب کاملا روشن می شود : کلمه سماء در قرآن به معانی مختلف آمده است ، که قدر مشترک همه آنها چیزی است که در جهت فوق قرار گرفته است ، یکی از آنها که در این آیه به آن اشاره شده است همان جو زمین است، یعنی قشر هوای متراکمی که دور تا دور کره زمین را پوشانده ، و طبق نظریه دانشمندان ضخامت آن ، چند صد کیلومتر است.اگر به نقش اساسی و حیاتی این قشر ضخیم هوا، که زمین را از هر سو احاطه کرده است بیندیشیم خواهیم دانست که تا چه حد این سقف ، محکم وبرای حفاظت انسانها موثر است. این قشر مخصوص هوا که همچون سقفی بلورین ، اطراف ما را احاطه کرده در عین اینکه مانع از تابش نور آفتاب (این اشعه حیات بخش وزندگی آفرین) نیست به قدری محکم ومقاوم است که از یک سد پولادین که چندین متر ضخامت داشته باشد نیز محکمتر است! اگر این سقف نبود ، زمین دائما در معرض رگبار سنگهای پراکنده آسمانی بود وعملا آرامش از مردم جهان سلب می شد ولی این قشر فشرده چند صد کیلومتری تقریبا تمام سنگهای آسمانی را قبل از سقوط به سطح زمین می سوزاند و نابود میکند وتنها تعداد بسیار کمی می توانند از آن عبور کرده و به عنوان یک زنگ خطر برای زمینیان به گوشه ای پرتاب شوند، واین تعداد کم هرگز نتوانسته است آرامش را بر هم زند.

از جمله شواهدی که نشان می دهد یکی از معانی آسمان همین جو زمین است حدیثی است که از پیشوای بزرگ ما امام صادق علیه السلام درباره رنگ آسمان نقل شده است آنجا که به مفضل می فرماید : ای مفضل در رنگ آسمان بیندیش که خدا آن را اینچنین آبی آفریده که موافق ترین رنگها برای چشم انسان است وحتی نظر کردن به آن دیده را تقویت می کند.

امروز این را همه می دانیم که رنگ آبی آسمان چیزی جز رنگ هوای متراکم شده اطراف زمین نیست، بنابراین منظور از آسمان در این حدیث همان جو زمین است. در آیه 79 سوره نحل می خوانیم الم یروا الی الطیر مسخرات فی جو السماء(آیا آنها به پرندگانی که در دل آسمان تسخیر شده اند نگاه نکردند؟) درباره معانی دیگر آسمان ذیل آیه 29 همین سوره بحث مشروحتری مطالعه خواهید فرمود. منبع: تفسیر نمونه

اعجاز علمی قرآن:

آیه 22 بقره الذی جعل لکم الارض فراشا والسماء بناء وانزل من السماء ماء فاخرج به من الثمرات رزقا لکم فلا تجعلوا لله اندادا وانتم تعلمون (متناسب با آیه 29 بقره)

ترجمه: آن کس که زمین را بستر شما وآسمان (جو زمین ) را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد و از آسمان آبی فرو فرستاد وبه وسیله آن میوه ها را پرورش داد تا روزی شما باشد. بنابراین برای خدا همتایانی قرار ندهید در حالی که می دانید.(هیچ یک از آنها نه شما را آفریده اند ؛ ونه شما را روزی می دهند)

تفسیر: نعمت آسمان و زمین

در آیه مورد بحث به قسمتی از نعمتهای بزرگ خدا که می تواند انگیزه شکر گذاری باشد اشاره کرده،نخست از آفرینش زمین سخن می گوید: همان خدایی که زمین را بستر استراحت شما قرار داد(الذی جعل لکم الارض فراشا)

این مرکب راهواری که شما را بر پشت خود سوار کرده و با سرعت سرسام آوری در این فضا به حرکات مختلف خود ادامه می دهد ، بی آنکه کمترین لرزشی بر وجود شما وارد کند، یکی از نعمتهای بزرگ اوست.(اشاره به آرامش موجود در زمین).نیروی جاذبه اش که به شما اجازه حرکت واستراحت و ساختن خانه و لانه و تهیه باغها و زراعتها  و انواع وسایل زندگی می دهد، نعمت دیگری است، اگر جاذبه زمین نبود در یک چشم بر هم زدن همه ما وهمه خانه های وسایل زندگیمان بر اثر حرکات دورانی زمین به فضا پرتاب و در فضا سرگردان می شد. تعبیر به فراش (بستر استراحت) چه تعبیر زیبایی است، فراش نه تنها مفهوم آرامش وآسودگی خاطر و استراحت را در بر دارد بلکه گرم  ونرم بودن ودر حد اعتدال قرار داشتن نیز در مفهوم آن افتاده است.(اشاره به نیروی جاذبه زمین و راحتی آن برای بشر)

امام سجاد در توضیح فراشا می فرماید:خداوند زمین را مناسب طبع شما قرار داد و موافق جسم شما، آن را گرم وسوزان نساخت تا از حرارتش بسوزید، وزیاد سرد نیافرید تا منجمد شوید، آن را آنقدر معطر و زننده قرار نداد تا بوی تند آن به مغز شما آسیب رساند و آن را بدبو نیافرید تا مایه هلاکت شما گردد، آن را همچون آب قرار نداد که در آن غرق شوید و نیز چنان سفت ومحکم نیافرید تا بتوانید در آن خانه ومسکن بسازید و مردگان را (که وجودشان) در سطح زمین مایه هزار گونه ناراحتی است در آن دفع کنید، آری خداوند این گونه زمین را بستر استراحت شما قرارداد.

اعجاز علمی قرآن: